Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên trong dạy học các môn lý luận chính trị
MỞ ĐẦU
Arixtốt (384-322 TCN) là một trong những nhà tư tưởng vĩ đại nhất của triết học Hy Lạp cổ đại. Đối với Arixtốt, giáo dục như là “cứu cánh” của con người, của nhân loại, là điều kiện rất quan trọng để cá nhân hòa đồng với xã hội. Ông cho rằng: “phải đi từ điều đã biết, phải có sẵn một nền giáo dục luân lí tốt đẹp nếu người ta muốn nghe bàn luận một cách bổ ích về những điều lương thiện” [1, tr.27]. Theo ông, tài sản tối cao mà mọi người đều mong ước đó là hạnh phúc nhưng con người hạnh phúc không phải là con người ở tình trạng tự nhiên mà là con người được giáo dục, con người sống tốt, có đạo đức.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn giành sự quan tâm sâu sắc đến thế hệ trẻ cũng như thấy rõ vị trí, vai trò to lớn của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, Người khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà... nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” [6, tr.216]. Trong Di chúc, Người viết: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết” [8, tr.612]. Hồ Chí Minh đã dạy: “Chỉ đem lí luận khô khan nhét cho đầy óc họ... Thế là lí luận suông, vô ích. Một cách là trong lúc học lí luận phải nghiên cứu công việc thực tế, kinh nghiệm thực tế. Lúc học rồi, họ có thể tự mình tìm ra phương hướng chính trị có thể làm những công việc thực tế... thế là lí luận thiết thực, có ích” [7, tr.309]. Trong mục tiêu đào tạo chung của các trường đại học hiện nay, bên cạnh nhiệm vụ đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ, bao giờ cũng có nội dung quan trọng về giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho SV và cái đích hướng đến là đào tạo một thế hệ vừa “hồng” vừa “chuyên” phục vụ cho sự nghiệp đổi mới của đất nước đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Những chỉ dẫn trên cho thấy tầm quan trọng của việc học tập các môn lí luận chính trị, đáp ứng những yêu cầu của con người Việt Nam trong giai đoạn mới. Từ đây đặt ra yêu cầu quá trình học tập, nghiên cứu môn học của các SV đồng thời phải là quá trình giáo dục, tự giáo dục, tu dưỡng và rèn luyện để từng bước hoàn thiện mình trong đời sống cá nhân cũng như trong đời sống cộng đồng xã hội. Mục tiêu giáo dục giá trị đạo đức cho SV không chỉ dừng lại ở mức độ nhận thức mà yêu cầu phải đạt đến là thể hiện được thái độ cá nhân rõ ràng và có hành vi phù hợp với những chuẩn mực đạo đức xã hội hiện thời. Do đó, học phải đi đôi với hành, giáo dục phải gắn liền với cuộc sống thực tiễn là nguyên tắc cơ bản trong giáo dục giá trị đạo đức cho SV.
Nhận rõ vai trò của thanh niên, SV là rường cột nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta luôn đặt thanh niên, SV ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng hiện nay, Đảng ta chủ trương: “Đổi mới nội dung, phương thức giáo dục chính trị, tư tưởng, lý tưởng, truyền thống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật cho thế hệ trẻ” [5, tr.162]
Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020” của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng xác định mục tiêu là: Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ Việt Nam nhằm tạo chuyển biến căn bản về đạo đức, lối sống, phát triển toàn diện, yêu gia đình, có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, yêu nước, tự hào dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH; có ý thức tuân thủ pháp luật, có năng lực và bản lĩnh trong hội nhập quốc tế, có sức khỏe tri thức và kỹ năng lao động, trở thành những công dân có ích, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN [2].
NỘI DUNG
1. Vai trò của các môn lý luận chính trị đối với việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Thực hiện chủ trương của Đảng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Quyết định số 52/2008/QĐ-BGDĐT về việc ban hành Chương trình các môn LLCT trình độ đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) cho SV khối không chuyên ngành Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Theo Quyết định này, chương trình LLCT gồm 3 môn học: Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam [3]. Giữa năm 2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Quyết định số 3056/QĐ-BGDĐT ngày 19/7/2019 về việc ban hành Chương trình các môn LLCT trình độ ĐH, CĐ cho SV khối không chuyên ngành Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Chương trình LLCT mới bao gồm 5 môn học: Triết học Mác - Lênin, Kinh tế chính trị Mác - Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam [4]. Tổng thời lượng giảng dạy là 11 tín chỉ cho cả 5 môn.
Quá trình thực hiện giảng dạy các môn LLCT cho thấy việc sắp xếp, đổi mới trong giảng dạy LLCT là phù hợp, đáp ứng được yêu cầu đổi mới và những vấn đề lý luận do thực tiễn đặt ra, tạo ra tính thống nhất, đồng bộ trong đào tạo ở các trường ĐH, CĐ. Liên quan đến vấn đề giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV thì các môn LLCT có điều kiện hết sức thuận lợi để thực hiện bởi những lí do sau:
Thứ nhất, ở Việt Nam, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh được coi là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động của đời sống xã hội. Qua học tập các môn học này sẽ trang bị cho SV thế giới quan, phương pháp luận khoa học và nhân sinh quan cách mạng đúng đắn. Từ đó, giúp SV phát triển tư duy, tầm nhìn khoa học biện chứng, nhận ra và nắm chắc lý tưởng sống, nhất là trung thành với lý tưởng cách mạng Việt Nam: độc lập dân tộc và CNXH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Thứ hai, việc giảng dạy các môn LLCT đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định, quy chế của địa phương, cơ quan, trường học,... Qua đó, hình thành thái độ, nhân cách, phẩm chất đạo đức cho SV: trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; lòng yêu thương con người; tinh thần quốc tế trong sáng,... Đi đôi với đó là tăng cường giáo dục các giá trị đạo đức mới như: chủ động, sáng tạo lập thân lập nghiệp, năng động, vượt khó vươn lên, tự khẳng định bản thân, tự tin hòa nhập cộng đồng, hội nhập quốc tế, đặc biệt trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0.
Thứ ba, các môn LLCT với tư cách là môn học ở bậc đại học tiếp nối môn Giáo dục công dân ở phổ thông, do đó có thể thông qua việc giảng dạy các môn LLCT để tiếp tục phát triển những nội dung học tập về các giá trị đạo đức, truyền thống, hình thành lý tưởng cách mạng, xây dựng lối sống, tôn trọng Hiến pháp và pháp luật cho SV trong môi trường giáo dục đại học. Qua đó, việc giáo dục lý tưởng, đạo đức và lối sống co SV được thực hiện một cách bài bản, trực tiếp và liên tục.
Thứ tư, thông qua các môn học LLCT, giáo dục SV kế thừa, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, hình thành lối sống lành mạnh, trong sáng, giàu lòng nhân ái, bao dung, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Xây dựng lối sống mới cho SV thông qua giảng dạy các môn LLCT, nhất là qua môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
2. Tình hình giảng dạy và học tập các môn lý luận chính trị gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Giảng dạy LLCT gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV là một nhiệm vụ quan trọng được ngành giáo dục đặc biệt quan tâm thực hiện. Kết quả của mục tiêu này phụ thuộc nhiều vào hiệu quả giảng dạy và học tập các môn LLCT trong trường ĐH, CĐ. Để có cái nhìn đầy đủ, chúng tôi đã tham khảo và thực hiện một số khảo sát về tình hình giảng dạy, học tập các môn LLCT ở Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên và thu được những kết quả như sau:
Với câu hỏi: “Việc học tập các môn LLCT ở trường Đại học, theo anh, chị có cần thiết hay không?”. Kết quả trả lời có 88,5% số phiếu là cần thiết; còn 11,5% cho là không cần thiết. Điều này cho thấy đa số SV có nhận thức tốt về việc học tập các môn học LLCT.
Với câu hỏi: “Anh, chị có thái độ như thế nào khi học các môn LLCT?”. Kết quả thu được là: 32,7% cảm thấy hứng thú khi học; 21,7% có thái độ học đối phó; 9,2% cảm thấy chán nản và có đến 36,4% SV cho rằng khó đánh giá. Như vậy, thực tế có một số SV chưa có thái độ học tập đúng đắn với các môn học này.
Với câu hỏi: “Đánh giá của anh, chị về mức độ hiệu quả giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống cho SV qua giảng dạy và học tập các môn LLCT?”. Kết quả: 47,4% cho là hiệu quả tốt; 25,3% cho là đạt; còn lại 27,3% không trả lời. Kết quả này cho thấy đa số SV đồng ý cho rằng giảng dạy các môn LLCT có vai trò và thực hiện có hiệu quả trong việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống cho SV.
Như vậy, với kết quả điều tra thu được và thông qua khảo nghiệm trong quá trình giảng dạy, chúng tôi nhận thấy rằng:
Về phía SV, trình độ nhận thức của người học không đồng đều, nguyên nhân do trình độ đầu vào đa dạng, hình thức đào tạo khác nhau. Trình độ tư duy trừu tượng của SV còn hạn chế, do khi bước vào đại học, chủ yếu dừng ở tư duy cụ thể, trực quan, cảm tính, khả năng trừu tượng chưa cao nên khi đào tạo họ phải đảm bảo tính hệ thống, tính khoa học, nhưng phải cụ thể và tỉ mỉ. Kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống của SV còn ít và thiếu, họ gặp nhiều khó khăn khi học tập các môn LLCT, đặc biệt là gắn việc học tập với việc tăng cường nhận thức, hành động về lý tưởng, đạo đức, xây dựng lối sống mới.
Về phía giảng viên (GV), trong giảng dạy LLCT có một số ưu điểm và hạn chế nhất định. Về ưu điểm: đội ngũ GV có nhận thức đúng đắn về vai trò và tầm quan trọng của việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV thông qua giảng dạy các môn LLCT; đồng thời đã triển khai và thu được hiệu quả; việc đổi mới phương pháp giảng dạy (PPGD) nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đã có sự thống nhất giữa khoa, bộ môn và GV. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đó vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhất định như: trong đổi mới nội dung, PPGD các môn LLCT, nhiều GV thực hiện thiếu tính liên tục, hiệu quả chưa cao, đôi khi còn theo phong trào. Việc kết hợp giảng dạy với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV có thực hiện nhưng chậm đổi mới, thiếu tính đồng bộ.
Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên: việc đổi mới nội dung, PPGD các môn LLCT gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ; các hình thức giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV trong nhà trường chưa đa dạng, phong phú và hấp dẫn; cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động này còn nhiều hạn chế...
3. Một số giải pháp tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên trong dạy học các môn lý luận chính trị
3.1. Nâng cao nhận thức và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu, chính quyền, đoàn thể Nhà trường trong công tác giảng dạy lý luận chính trị gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền cùng với Ban Chấp hành Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Hội SV Trường cần xác định rõ trách nhiệm của mình trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho SV, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, đưa nhiệm vụ này vào nghị quyết của cấp ủy Đảng, vào kế hoạch công tác từng năm của từng đơn vị. Đồng thời phải phân công rõ ràng về người phụ trách của từng cấp ủy, đơn vị trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho SV.
3.2. Tăng cường tính hiệu quả trong việc đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các môn lý luận chính trị gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Như chúng ta đã biết, nội dung, PPGD các môn LLCT là cơ sở quan trọng, có vai trò trong việc tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV. Nội dung của Đề án đã nhấn mạnh: chú trọng xây dựng nội dung giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống trong nhà trường đảm bảo thiết thực hiệu quả, phù hợp với đối tượng, đảm bảo nội dung giáo dục tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa dân tộc và nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Gắn giáo dục LLCT với giáo dục hình thành nhân cách, đạo đức nghề nghiệp, năng lực tự học, sáng tạo ở trường. Đổi mới phương pháp giảng dạy LLCT theo hướng phát huy năng lực, phẩm chất người học, phát huy tính tích cực của SV; tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống [10].
3.3. Tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên các môn lý luận chính trị trước yêu cầu của tình hình mới
Để công tác giáo dục chính trị có chất lượng thì người GV không chỉ có kiến thức, nghiệp vụ sư phạm cao, mà còn phải có lập trường tư tưởng vững vàng, có tác phong chuẩn mực, đạo đức tốt, có lối sống văn hóa, là tấm gương sáng mẫu mực mọi nơi, mọi lúc cho sinh viên học tập và noi theo. Muốn vậy, bản thân mỗi GV phải không ngừng rèn luyện về mọi mặt, thường xuyên tự học, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
3.4. Đổi mới các hình thức giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên trong nhà trường
Bên cạnh việc đổi mới nội dung, PPGD thì đổi mới các hình thức giảng dạy, giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV là rất cần thiết nhằm phát triển năng lực, phẩm chất và tính tích cực của SV. Cùng với hoạt động giảng dạy nội khóa trên lớp, cần tăng cường các hoạt động trải nghiệm sáng tạo: tham quan học tập ở Bảo tàng Quân khu 4, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh, Khu Di tích Kim Liên, một số di tích lịch sử như Truông Bồn, Ngã 3 Đồng Lộc; tổ chức thăm hỏi các gia đình thương binh liệt sĩ, các nhân chứng lịch sử; triển lãm về Hoàng Sa và Trường Sa - những bằng chứng lịch sử, chiếu phim “Theo dòng lịch sử”, tổ chức sân khấu hóa, hội thi Tuyên truyền ca khúc cách mạng, ca ngợi về Bác Hồ, về Đảng; cuộc thi Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Hội thi Sinh viên với các môn LLCT, bài thi tìm hiểu về các danh nhân, anh hùng cách mạng; xây dựng tủ sách Hồ Chí Minh... Việc đa dạng hóa các hình thức giáo dục sẽ làm sinh động, hấp dẫn và thuyết phục đối với SV.
3.5. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động dạy và học, đặc biệt là hoạt động giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Muốn nâng cao chất lượng giáo dục LLCT, ngoài những yêu cầu về đội ngũ GV, cơ chế, chính sách, nội dung và PPGD, hình thức giáo dục,... thì cơ sở vật chất đóng vai trò không thể thiếu được. Cơ sở vật chất bao gồm hệ thống giảng đường, phòng học, máy móc, trang thiết bị, thư viện, giáo trình, tài liệu tham khảo, mạng internet, ... cần được trang bị đầy đủ, thường xuyên sửa chữa và bổ sung mới. Nhà trường, phòng Quản trị thiết bị phải thường xuyên và định kỳ kiểm tra, đánh giá hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, để có biện pháp khai thác tối đa các trang thiết bị phục vụ dạy học, kịp thời sửa chữa, bổ sung, mua sắm thêm trang thiết bị, đảm bảo việc giảng dạy và giáo dục SV.
Để kết hợp việc giảng dạy các môn LLCT với việc tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV có hiệu quả, thì các biện pháp trên cần được thực hiện tốt và đồng bộ, không tách rời.
KẾT LUẬN
Giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV trong dạy học các môn LLCT vừa là yêu cầu cơ bản, thường xuyên của sự nghiệp cách mạng, vừa là nhiệm vụ cấp bách hiện nay, nhằm khơi dậy và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đấu tranh khắc phục sự suy thoái về đạo đức, lối sống và các tệ nạn xã hội; hình thành và phát triển các giá trị đạo đức mới, từng bước xây dựng con người Việt Nam có nhân cách cao đẹp, có bản lĩnh vững vàng, lối sống lành mạnh, quan hệ xã hội nhân văn, tiến bộ. Do đó, việc tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV trong giảng dạy và học tập các môn LLCT là vấn đề có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn hiện nay.
Công tác giảng dạy các môn LLCT gắn với giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho SV trong thời gian tới nhất định sẽ có những chuyển biến mới, góp phần quan trọng trong việc đào tạo, bồi dưỡng để nhanh chóng hình thành một lớp SV có lý tưởng cách mạng, giàu về trí tuệ, trong sáng về đạo đức, phong phú về tâm hồn, lành mạnh về lối sống. Phát huy cao độ thế mạnh và tiềm năng to lớn của SV ra sức phấn đấu cùng toàn Đảng, toàn dân hoàn thành sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, thực hiện thắng lợi mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Arixtốt (2013), Chính trị luận (Nông Xuân Trường dịch). Nxb Thế giới.
[2]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2016), Quyết định ban hành kế hoạch triển khai Quyết định số 1501 của Thủ tướng chính phủ. Số 410/QĐ-BGDĐT ngày 4/2/2016.
[3]. Bộ Giáo dục và đào tạo (2017), Giáo trình các môn khoa học lý luận chính trị, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[4]. Bộ Giáo dục và đào tạo (2019), Dự thảo giáo trình các môn khoa học lý luận chính trị (dành cho khối không chuyên ngành lý luận chính trị), Tài liệu tập huấn hè, Hà Nội.
[5]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[6]. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[7]. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[8]. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
[9]. Thủ tướng chính phủ (2012), Quyết định phê duyệt “Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020”, Số 771/QĐ- TTg, ngày 13/6/2012, truy cập ngày 22/8/2022 tại: https://moet.gov.vn/content/tintuc/lists/news/Attachments/3799/tt4230_711-QD-TTg.pdf
[10]. Thủ tướng chính phủ (2015), Quyết định phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”, Số 1501/QĐ- TTg, ngày 28/8/2015.
XÂY DỰNG BẢN LĨNH CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN TRONG ĐẤU TRANH CHỐNG CÁC LUẬN ĐIỆU XUYÊN TẠC CỦA CÁC THẾ LỰC THÙ ĐỊCH QUA GIẢNG DẠY MÔN CHÍNH TRỊ HỌC ĐẠI CƯƠNG
ThS Trương Thị Thu Hà
`Trường Đại học Quảng Bình
Tóm tắt: Sinh viên là lực lượng đông đảo trong xã hội, giàu nhiệt huyết, có tri thức, có khả năng tiếp nhận và ứng dụng nhanh những tiến bộ, phát minh của khoa học công nghệ. Tuy nhiên, sinh viên cũng là đối tượng mà các thế lực thù địch thực hiện âm mưu và thủ đoạn “diễn biến hòa bình” nhằm một mục đích mưu đồ can thiệp và phá hoại an ninh chính trị của Việt Nam. Trong chương trình giáo dục Đại học, môn Chính trị học đại cương cung cấp cho sinh viên hệ thống những kiến thức cơ bản, nền tảng về các vấn đề chính trị, xã hội. Để xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên đấu tranh chống lại các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản bác các quan điểm sai trái đòi hỏi đội ngũ giảng viên giảng dạy là người chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng - lý luận của Đảng, từng bài giảng phải thể hiện được tính đảng sâu sắc, giúp cho sinh viên hình thành, phát triển thế giới quan, phương pháp luận khoa học, hình thành niềm tin khoa học, từng bước rèn luyện, củng cố phẩm chất và bản lĩnh chính trị, có đủ sức “đề kháng”, “miễn dịch” với sự xâm nhập của các luận điệu sai trái, thù địch.
Từ khóa: bản lĩnh chính trị, Chính trị học đại cương, đấu tranh, luận điệu xuyên tạc
MỞ ĐẦU
Sinh viên là một tầng lớp đặc biệt của xã hội. Muốn có sự phát triển lâu dài, bền vững thì sinh viên - thế hệ trí thức tương lai của đất nước cần được quan tâm số một. Họ là những tầng lớp ưu tú của quốc gia, đại diện cho thế hệ trẻ năng động, trí tuệ, sáng tạo, đầy nhiệt huyết, có lý tưởng cách mạng. Sinh viên thường khá nhanh nhạy trong việc tiếp nhận các thông tin, cũng như những luồng tư tưởng mới trong xã hội, song khả năng phân tích và chọn lọc còn có những hạn chế. Trong thực tế, nhiều sinh viên còn chưa hiểu sâu về chính trị, lập trường tư tưởng chưa vững vàng, nên dễ dao động, dễ bị lôi kéo...
Trong tình hình thế giới hiện nay, kẻ thù vẫn chưa từ bỏ âm mưu phá hoại cách mạng Việt Nam. Với “diễn biến hòa bình”, kẻ thù tấn công chúng ta trên các lĩnh vực văn hóa, tư tưởng để làm xói mòn niềm tin của Nhân dân vào sự nghiệp của Đảng. Đối tượng trực tiếp của chúng là lớp trẻ, trong đó có sinh viên - những người chủ tương lai của đất nước. Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi sinh viên, kẻ thù dùng mọi thủ đoạn hòng lôi kéo sinh viên xa rời cội nguồn, sống quay lưng chế độ, với Nhân dân, khuyến khích sống hưởng thụ mà không nghỉ đến tương lai. Vì vậy, tăng cường giáo dục xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên đang là yêu cầu cấp thiết, cần có sự phối hợp, tham gia của các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị, Bộ Giáo dục - Đào tạo và các trường đại học, cao đẳng, với nhiều giải pháp đồng bộ. Bài viết tập trung vào một số các giải pháp xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên thông qua việc giảng dạy môn Chính trị học đại cương.
NỘI DUNG
1. Mục tiêu, nhiệm vụ của môn học Chính trị học đại cương
Môn Chính trị học đại cương là môn học nghiên cứu xoay quanh các vấn đề của đời sống chính trị nhằm làm sáng tỏ những quy luật chung nhất của đời sống chính trị, cơ chế tác động, cơ chế sử dụng cùng những phương thức, những thủ thuật chính trị để hiện thực hoá những quy luật chung đó. Vấn đề trung tâm của Chính trị học là nghiên cứu quyền lực chính trị, phương thức giành quyền lực chính trị, các thiết chế và các hình thức tổ chức thực hiện quyền lực chính trị, các kiểu hệ thống chính trị đã có trong lịch sử và đang tồn tại trong thời đại ngày nay. Xuất phát từ các đối tượng đó, chính trị học có những nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, luận giải và khoanh vùng phạm vi khái niệm chính trị, chỉ ra nguồn gốc và bản chất sâu xa của vấn đề chính trị liên quan đến lợi ích kinh tế của giai cấp thống trị xã hội; thứ hai, nghiên cứu lịch sử tư tưởng và các học thuyết chính trị nhằm kế thừa những giá trị của tiền nhân, đồng thời chọn lọc và đề xuất áp dụng những tinh hoa chính trị cho thời đại ngày nay; thứ ba, nghiên cứu vấn đề quyền lực chính trị, quá trình hình thành và phát triển của quyền lực chính trị, việc tổ chức và cơ chế thực thi quyền lực chính trị, việc giành, giữ và chuyển giao quyền lực chính trị; thứ tư, nghiên cứu hệ thống chính trị: Kết cấu và chức năng của một hệ thống chính trị; thứ năm, nghiên cứu văn hoá chính trị với tư cách là một thiết chế chi phối và tác động tích cực tới hoạt động chính trị; thứ sáu, nghiên cứu các vấn đề về Đảng chính trị và Đảng cầm quyền, công tác tư tưởng, tổ chức và xây dựng một Đảng chính trị; thứ bảy, nghiên cứu vai trò của con người - với tư cách là một động vật chính trị; các phẩm chất cần thiết của một chính khách với tư cách là thủ lĩnh chính trị; thứ tám, tìm hiểu một số vấn đề chính trị quốc tế: như các cơ quan và tổ chức quốc tế, pháp luật quốc tế.
Xuất phát từ thực tiễn cách mạng Việt Nam hiện nay, Chính trị học ở Việt Nam tập trung nghiên cứu vấn đề dân chủ hoá hệ thống chính trị nói riêng, dân chủ hoá đời sống xã hội nói chung trong điều kiện chuyển sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nghiên cứu phương diện chính trị của quá trình đa dạng hoá cơcấu xã hội - giai cấp, đấu tranh giai cấp, nghiên cứu lí luận chung về đảng cầm quyền, những đặc trưng và yêu cầu quản lí nhà nước trong điều kiện dân chủ hoá đời sống xã hội; nghiên cứu các quan hệ và tác động qua lại lẫn nhau giữa chủ thể lãnh đạo và chủ thể quản lí cũng như giữa lãnh đạo và bị lãnh đạo, quản lí và bị quản lí; nghiên cứu những phương pháp có hiệu quả trong quản lí, trong kiểm soát xã hội; nghiên cứu các quá trình hình thành và ảnh hưởng của văn hoá chính trị đối với hoạt động chính trị, đối với việc tích cực hoá hoạt động chính trị của mọi thành viên trong xã hội, đối với việc hoàn thiện kĩ năng hoạt động của cán bộ lãnh đạo và quản lí các quá trình chính trị xã hội; nghiên cứu những động lực hoạt động chính trị và sự thể hiện của chúng trong quá trình đổi mới hiện nay ở Việt Nam.
2. Sự cần thiết xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên trong đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch trong giảng dạy môn Chính trị học đại cương
Bản lĩnh, trước hết được hiểu là khả năng, ý chí vững vàng, không dao động, thay đổi trước mọi hoàn cảnh. Người có bản lĩnh là người luôn kiên định lập trường quan điểm, không bị tác động, thay đổi bởi hoàn cảnh xung quanh. Bản lĩnh chính trị là phẩm chất chính trị đặc biệt của người có bản lĩnh, biểu hiện ở lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, không hoang mang, dao động trước những tình huống, hoàn cảnh chính trị cụ thể.
Bản lĩnh chính trị không phải bản năng, không do bẩm sinh hay tự nhiên mà có, mà là kết quả của quá trình bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện, thử thách lâu dài trong thực tiễn công tác, chiến đấu, lao động, học tập, trong đó công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đóng vai trò quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa quyết định việc tạo nền tảng chính trị, sự giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và niềm tin vào đường lối lãnh đạo của Đảng, vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội... của mỗi cá nhân. Nâng cao bản lĩnh chính trị cho sinh viên góp phần nâng cao sức mạnh của Đảng, của hệ thống chính trị và toàn xã hội nhằm kiên định thực hiện mục tiêu, lý tưởng và con đường mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh: “Tăng cường giáo dục thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội” [3].
Bên cạnh những sinh viên tích cực rèn luyện ý chí, ý thức và bản lĩnh chính trị, lại có một bộ phận sinh viên chưa thực sự quan tâm đến đời sống chính trị, thậm chí có những nhận thức sai lệch về tình hình chính trị của đất nước, về vai trò lãnh đạo của Đảng, hoài nghi vào sự thành công của con đường đi lên CNXH …do bị tác động bởi những thông tin “xấu”, “độc”, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch; dẫn đến những phát ngôn và hành động thiếu chuẩn mực cả trong đời sống sinh hoạt hàng ngày lẫn trên mạng xã hội; không ít sinh viên thờ ơ với những hoạt động mang tính cộng đồng, không tham gia các phong trào do Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên tổ chức; có một bộ phận sinh viên lập trường tư tưởng không vững vàng, mờ nhạt về lý tưởng, lối sống buông thả, chạy theo đồng tiền và những thị hiếu tầm thường, dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội.
Đặc biệt, hiện nay các thế lực thù địch sử dụng rất nhiều chiêu trò để chống phá cách mạng Việt Nam. Nội dung thông tin tuyên truyền xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch hết sức đa dạng, phức tạp, trên tất cả các lĩnh vực tư tưởng, chính trị, văn hóa, xã hội… nhằm xuyên tạc lý tưởng cách mạng, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với cách mạng…, để thực hiện mưu đồ can thiệp và phá hoại an ninh chính trị của Việt Nam, những chiêu trò này vốn không mới nhưng được sử dụng ngày một tinh vi, thâm hiểm. Sinh viên là những thanh niên trẻ và là đối tượng “đặc biệt” để thực hiện âm mưu và thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, nhằm gieo rắc những thông tin, tư tưởng xấu, độc, âm mưu làm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng, đạo đức, gây nhiều khó khăn đối với công tác định hướng, giáo dục bản lĩnh chính trị của thanh niên. Vì thế, xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay là việc làm cần thiết và hết sức cấp bách. Đây cũng chính là yêu cầu và nhiệm vụ quan trọng trong bối cảnh Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đang đẩy mạnh giáo dục bản lĩnh chính trị cho thế hệ trẻ và đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22-10-2018, của Bộ Chính trị khóa XII “Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” [1].
Xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên trong đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch có thể thực hiện ở nhiều nội dung, với nhiều hình thức thông qua chương trình học tập; thông qua vai trò tổ chức Đảng, Đoàn Thanh niên và Hội sinh viên; thông qua việc phối hợp giữa gia đình và xã hội; … trong đó vai trò đặc biệt quan trọng của môn Chính trị học đại cương trong chương trình giáo dục.
Thông qua dạy học môn Chính trị học đại cương sẽ giáo dục xác lập cơ sở phương pháp luận cho sinh viên, phản ánh đúng đắn những tính qui luật và những qui luật cơ bản nhất của đời sống chính trị trong khuôn khổ một nước cũng như trên qui mô quốc tế. Môn Chính trị học đại cương sẽ cung cấp cho sinh viên hệ thống tri thức cơ bản, nền tảng về các vấn đề chính trị, xã hội và những kĩ năng giải quyết những vấn đề gặp phải trong đời sống, giúp nuôi dưỡng và giáo dục bản lĩnh chính trị cho thế hệ trẻ, chuẩn bị cho sinh viên bước vào cuộc sống tương lai với hành trang tri thức, trí tuệ, đạo đức, ý chí, niềm tin khoa học và lý tưởng cách mạng. Từ đây, sinh viên nắm được những kiến thức căn bản, cốt lõi, quan trọng để xây dựng cơ sở khoa học cho nhận thức và niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách mạng.
Bên cạnh đó, thông qua quá trình giảng dạy bằng trình độ, kinh nghiệm, kiến thức và năng lực sẽ giúp sinh viên có khả năng đánh giá, nhìn nhận các vấn đề chính trị đang diễn ra trong thực tiễn. Sinh viên sẽ hình thành bản lĩnh chính trị vững vàng không dao động trước sự chống phá của các thế lực thù địch. Mặt khác, sinh viên sẽ phát hiện, đúng sai, có năng lực phê phán những âm mưu, thủ đoạn chống phá của kẻ thù.
3. Một số giải pháp xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên trong đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch trong giảng dạy môn Chính trị học đại cương
Trước hết, giảng viên giảng dạy cần phải hiểu sâu sắc trách nhiệm xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên
Trong thời đại hiện nay với xu thế hội nhập, quốc tế hóa, toàn cầu hóa làm cho sự giao lưu diễn ra trên nhiều mặt. Quá trình này vừa đem lại nhiều cơ hội cho sự phát triển của đất nước, đồng thời cũng đặt ra nhiều thử thách. Sinh viên là thế hệ trẻ có sức khỏe, tri thức, sẵn sàng dấn thân, xong còn ít kinh nghiệm, khó tránh khỏi những dao động về lập trường chính trị, chưa xây dựng được bản lĩnh chính trị vững vàng trước những biến đổi phức tạp của thời cuộc. Vì thế, để có thể hoàn thành chức trách, nhiệm vụ của người giảng viên, những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác hiệu quả đối với những quan điểm sai trái, thù địch đó, đồng thời định hướng được tư tưởng đến sinh viên thì mỗi giảng viên cần:
Một là, giảng viên phải là những tấm gương về bản lĩnh chính trị vững vàng, nghiêm chỉnh chấp hành Điều lệ Đảng, nói viết và làm theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trong đó, phải đặc biệt chú trọng việc nghiên cứu, quán triệt những quan điểm chỉ đạo của Đảng về đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái, thù địch, thực hiện nghiêm kỷ luật phát ngôn trong nghiên cứu và giảng dạy, để vừa chủ động phòng tránh nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” với chính mình, vừa có thể tạo được sự lan tỏa và định hướng về tư tưởng đúng đắn cho người học, giúp họ nâng cao khả năng “miễn dịch” và tinh thần đấu tranh quyết liệt với âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Hai là, để có những bài viết, bài giảng có tính chiến đấu cao, đòi hỏi giảng viên phải không ngừng học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cương lĩnh, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng thời phải tăng cường nghiên cứu, nắm bắt kịp thời những vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn để từ đó có cơ sở khoa học, chắc chắn trong phân tích, làm rõ tính đúng đắn những chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và trong luận giải những vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn, để từ đó giúp cho người học có cơ sở vững chắc để củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu lý tưởng cách mạng của Đảng; đấu tranh, phản bác lại một cách hiệu quả đối với những quan điểm điệu sai trái, thù địch nhằm chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ. Đặc biệt, trong quá trình giảng dạy, tùy vào từng bài giảng và từng nội dung, giảng viên phải linh hoạt trong gắn kết nội dung bài giảng với việc lồng ghép, dẫn chứng, liên hệ những vấn đề thực tiễn đang đặt ra mà các thế lực thù địch đang tập trung chống phá, để giúp học viên nhận thức rõ vấn đề và sẽ có tinh thần chủ động trong đấu tranh với âm mưu “diễn biến hòa bình” và những thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch đối với Đảng, Nhà nước và chế độ.
Ba là, trong quá trình giảng dạy người dạy phải trang bị kiến thức, trang bị kỹ năng, phương pháp tư duy, phương pháp phát hiện vấn đề cho người học, xây dựng và thực hành các tình huống chính trị, giúp sinh viên tiếp thu nhanh và vận dụng sáng tạo kiến thức lý luận chính trị được học vào thực tiễn. Cần khắc phục những thiếu sót trong các trường đại học, cao đẳng thời gian qua khi chưa chú trọng việc xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên. Khi sinh viên vừa có tri thức vừa có lập trường, bản lĩnh chính trị vững vàng sẽ góp phần không nhỏ vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tương lai.
Bốn là, trong nghiên cứu và giảng dạy, giảng viên phải luôn chú trọng phát huy tính chiến đấu trong mỗi bài viết, bài giảng. Điều này đòi hỏi, trong mỗi bài viết, bài giảng, những vấn đề lý luận và thực tiễn giảng viên đề cập đến đều phải ẩn chứa trong đó những quan điểm, thái độ và tinh thần phê phán, đấu tranh quyết liệt với những biểu hiện tiêu cực, với những quan điểm sai trái, thiếu tính xây dựng, thiếu căn cứ khoa học. Phải đảm bảo mỗi bài viết, bài giảng của giảng viên sẽ là một “viên đạn” hiệu quả công phá vào những âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng của Đảng.
Ngoài ra, cần vận dụng các biện pháp kỹ thuật, công nghệ và pháp lý, giải thích, biện luận để xử lý kịp thời, kiên quyết và có hiệu quả đối với các tổ chức và cá nhân cung cấp thông tin, dịch vụ truyền thông có nội dung xấu, độc hại, sai trái, xuyên tạc, phủ nhận giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, vu khống, xuyên tạc, bôi đen lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước... cho các em sinh viên. Giảng viên cần kịp thời cung cấp những thông tin chính thống từ các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm nhằm đi trước định hướng cho sinh viên trước những âm mưu chống phá của các thế lực thù đich.
Năm là, để làm tốt mỗi giảng viên cần tích cực đổi mới cả về nội dung và phương pháp giáo dục. Việc biên soạn nội dung, chương trình và phương pháp truyền đạt phải theo hướng: ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với từng đối tượng, từng lĩnh vực đào tạo nhằm từng bước thẩm thấu nâng cao nhận thức của sinh viên. Qua đó, một mặt tạo sự hứng khởi cho sinh viên trong nắm bắt, tiếp thu các vấn đề chính trị, nhất là nội dung liên quan đến chuyên ngành đào tạo; mặt khác, cần tạo cho họ có thói quen quan tâm tới tình hình chính trị, biết phân biệt đúng sai, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng và quan trọng hơn là có trách nhiệm với tình hình chính trị của đất nước được thể hiện bằng hành động cụ thể.
Thứ hai, nâng cao nhận thức cho sinh viên về tầm quan trọng của việc xây dựng bản lĩnh chính trị cho bản thân
Sau khi đã nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc cần thiết phải xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên, giảng viên cần tiếp tục làm cho sinh viên hiểu rõ tầm quan trọng của việc xây dựng bản lĩnh chính trị cho chính bản thân mình. Cần làm cho sinh viên hiểu rằng bản lĩnh là cần thiết cho mỗi người trong cuộc sống hàng ngày, bản lĩnh chính trị của sinh viên là cần thiết, là quyết định con đường phát triển tương lai của cả đất nước, bởi sinh viên là lực lượng nắm giữ vận mệnh tương lai của dân tộc. Vì vậy, nếu lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị không vững vàng, dễ dao động khi đứng trước những khó khăn, thử thách thì sẽ lái con đường của đất nước đi về đâu? Thiếu bản lĩnh chính trị sinh viên sẽ dễ bị lôi kéo vào các âm mưu chính trị, chiến lược “diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch. Khi đó, người sinh viên đã không làm tròn trách nhiệm của mình với Tổ quốc, không phát huy được truyền thống yêu nước hào hùng của dân tộc, mặt khác còn khiến cho dân tộc rơi vào tình trạng mất ổn định chính trị, thậm chí lâm vào tình thế nguy hiểm.
Thứ ba, giáo dục sinh viên về lý tưởng cách mạng, truyền thống yêu nước của dân tộc
Cần thực hiện tốt Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban bí thư trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030” [2]. Các trường đại học, cao đẳng thông qua các môn học chính trị học, người giảng viên quyết tâm xây dựng lớp sinh viên thời kỳ mới có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, giàu lòng yêu nước, khát vọng vươn lên; chủ động học tập, sáng tạo, nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ mới; có đạo đức, lối sống văn hóa, ứng xử văn minh; có tri thức, sức khỏe, kỹ năng thực hành xã hội; tích cực tham gia các hoạt động thể hiện trách nhiệm với Tổ quốc, với chế độ xã hội chủ nghĩa, với cộng đồng, với xã hội.
Đồng thời kêu gọi toàn thể sinh viên Việt Nam đang học tập trong, ngoài nước: hãy nêu cao tinh thần yêu nước, yêu chế độ xã hội chủ nghĩa thông qua những việc làm cụ thể. Mỗi sinh viên hãy đề cao tinh thần cầu thị, ham học hỏi: học ở thầy cô, học ở nhà trường, học ở bạn bè và những điều tốt đẹp trong cuộc sống; hãy lan tỏa tinh thần chia sẻ, tình nguyện vì cộng đồng, xã hội. Mỗi sinh viên là một câu chuyện đẹp trong cuộc sống, trong các hoạt động tình nguyện, tham gia giải quyết các vấn đề bức xúc của đơn vị, địa phương. Làm được những điều trên, nghĩa là sinh viên đã kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc trong thời đại mới.
Thứ tư, tăng cường giáo dục về thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin
Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng, của cách mạng. Chủ nghĩa Mác - Lê-nin nghiên cứu những quy luật phổ biến nhất của sự vận động, phát triển của tự nhiên, xã hội và tư duy, những quy luật của đấu tranh cách mạng, của xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Nắm chủ nghĩa Mác - Lênin là nắm cái chung, quy luật chung để có cơ sở nhận thức, xử lý, áp dụng đúng đắn vào cái riêng, cái cụ thể. V.I. Lênin đã từng nói, người nào không nắm được cái chung mà bắt tay ngay vào giải quyết cái riêng thì không tránh khỏi tình trạng lúng túng, mò mẫm, lầm lạc, mất phương hướng, thậm chí có khi dao động một cách tệ hại do thiếu bản lĩnh lý luận. Vì vậy Đảng ta khẳng định phải “kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam” [4, tr.94]. Chủ nghĩa Mác - Lênin mang bản chất khoa học và cách mạng, nó trang bị thế giới quan và phương pháp luận khoa học cho con người để nhận thức và cải tạo thế giới, tạo nền tảng lý luận, bản lĩnh lý luận cho cán bộ, đảng viên để ứng xử đúng trong mọi tình huống, trong mọi nhiệm vụ công tác được phân công.
KẾT LUẬN
Sinh viên là lực lượng đông đảo - chủ nhân của đất nước trong tương lai, giữ vai trò quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phần lớn sinh viên đều có lòng yêu nước nồng nàn, nhận thức đúng đắn và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới đất nước, có ước mơ, hoài bão, lý tưởng lớn, không ngừng khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu vươn lên để trở thành những công dân hữu ích cho xã hội,... Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay một bộ phận sinh viên còn hạn chế về nhận thức chính trị, thiếu niềm tin, sống buông thả, là một trong những đối tượng mà các thế lực thù địch lợi dụng lôi kéo vào hoạt độn chống phá cách mạng Việt Nam. Vì vậy, việc xây dựng bản lĩnh chính trị cho sinh viên trong đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thông qua giảng dạy môn Chính trị học đại cương là điều hết sức cần thiết. Thông qua giảng dạy môn Chính trị học đại cương giảng viên sẽ cung cấp hệ thống tri thức cơ bản, nền tảng về các vấn đề chính trị, xã hội và những kĩ năng giải quyết những vấn đề gặp phải trong cuộc sống nói chung và những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch.
TS Nguyễn Thị Thanh Hà
Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên
( Bài viết được in trong Kỷ yếu kỷ niệm 10 năm đào tạo ngành Chính trị học, Khoa Chính trị và Báo chí, Trường KHXH&NV, Trường Đại học Vinh)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Nghị quyết số 35 - NQ/TW 2018 về Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Hà Nội.
[2]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2015), Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030, Hà Nội.
[3]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.
[4]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
- Một số nội dung về phương pháp sử dụng ngôn ngữ trong văn bản hành chínhKhoa Chính trị và Báo chí13/11/2024
- Khoa Chính trị và Báo chí tổ chức và tham dự thao giảng cấp khoa của TS. Nguyễn Thị Lê VinhKhoa Chính trị và Báo chí31/10/2024
- Giải bóng đá nam nữ khoa Chính trị và báo chí năm 2024Khoa Chính trị và Báo chí24/10/2024
- Lễ Phát Động Giải Chạy Dành Cho HSSV S-Race 2024Đoàn thanh niên18/10/2024
- Thông báo tuyển sinh đào tạo trình độ thạc sĩ năm 2024Đào tạo15/10/2024
- Tổ chức thành công Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trường KHXH&NV nhiệm kỳ 2024 - 2027Đoàn thanh niên13/10/2024
- Chào mừng Đại hội Đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Trường Khoa học Xã hội & Nhân văn nhiệm kỳ 2024 - 2027Đoàn thanh niên10/10/2024
- Kỹ năng khai thác tài liệu trong quá trình tự học của sinh viênKhoa Chính trị và Báo chí05/10/2024